Geologie / Cultuurhistorie

• 

 

De Maasduinen
De Maasduinen is een reeks aaneengesloten natuurgebieden tussen Venlo en Gennep.
Het unieke van De Maasduinen is de langgerekte strook duinen. Heel bijzonder, want het gaat om een duinenrij die niet aan een zeekust ligt. Dit komt omdat de Maas héél, lang geleden ongelooflijke hoeveelheden zand, grind en klei door Limburg heeft vervoerd en afgezet. Tijdens de laatste ijstijd (zo’n 10.000 jaar geleden) hebben gure westenwinden er voor gezorgd dat veel van het zand uit de Maas op de oostoever van de Maas werd opgehoopt. En zie daar: het ontstaan van de rivierduinen! Of zoals ze hier genoemd worden: De Maasduinen. De wind speelde daar met het zand en er werden duinen uit duinen gevormd.
Er ontstonden stuifzandlandschappen met hoge koppen en ruggen. Op lage plaatsen ontstonden vennen doordat er onder het zand een dikke leemlaag is, die geen water doorlaat.
De Maas en de wind hebben dus al spelend met water en zand de structuur van het huidige landschap bepaald.

Lage Nederrijn
Anders dan bij de Maasduinen zien we meerdere typen landschap op basis van de geologische geschiedenis en de daarmee samenhangende ontwikkeling van het bewonen van het gebied. Deze zijn echter ruimtelijk niet zo duidelijk van elkaar te scheiden en daarom is het moeilijk om er één naam aan te geven.
In het laagland vinden we vooral leem- en zandgrond. Verder naar het oosten en noorden verheft zich het stuwwallandschap dat de naam “Nederrijnse heuvelrug” draagt. Deze is het in Saalien ontstaan. Hier vinden we – vergelijkbaar met de Maasduinen – afzettingen van stuifzand en löss uit delaatste ijstijd. In de hoger gelegen gebieden, zoals bijvoorbeeld Reichswald en Gocher Heide zijn kwelgebieden ontstaan, die tegenwoordig heel belangrijk zijn voor de waterverzorging in de regio. Afhankelijk van de kwaliteit van de bodem is het rendement voor bos- en landbouw verschillend. Daar waar de ondergrond uit grind bestaat vinden we veel bos. Lössbodem wordt voornamelijk voor akkerbouw gebruikt. In tegenstelling tot het heidegebied van de Maasduinen is de bodem aan Duitse zijde
op veel plaatsen zeer vruchtbaar. Daar heeft de mens gebruik van gemaakt en het oorspronkelijke landschap door langdurig, planmatig bewerken tot een zogeheten cultuurlandschap ontwikkeld. Het economisch voordeel zien we tegenwoordig in de winning van zand en grind, maar net zo goed in zeer groot rendement in de landbouw. Hierdoor is een zeer afwisselend landschap ontstaan.